افسردگي بعد از بازنشستگي چه عللي دارد؟ حتما شما هم به اين موضوع فكر كرده ايد كه از سال‌هاي طلايي دوران بازنشستگي چگونه لذت كافي ببرم؟ اما شايد هرگز در مورد تأثيرات رواني بازنشستگي فكر نكرده باشيد. بازنشستگي را تا حدودي مي توان از دست دادن هويت دانست. شما وقتي شاغليد به عنوان يك بانكدار، آشپز يا معلم معرفي مي‌شويد، ولي اكنون كه كار نمي‌كنيد، چه كسي هستيد. اين سوال ممكن است برخي بازنشستگان را دچار احساس گم شدگي كند. زيرا براي بسياري از بازنشستگان اين انتقال دشوار است و استرس و فشار روحي را تجربه مي‌كنند. گاهي نمي‌توان جلوي ناراحتي و افسردگي بعد از بازنشستگي را گرفت، به ويژه اگر در دوران ميانسالي باشد. بنابراين بهتر است از ابتدا به اين قضيه هم فكر كنيد و آماده باشيد. در اين مقاله به اين موضوع و راهكارهاي مقابله با افسردگي بعد از بازنشستگي مي‌پردازيم.

منبع: مشاوره روانشناسي كرمانشاه | بهترين روانشناس در كرمانشاه

افسردگي بعد از بازنشستگي

يكي از مشكلات رايج در بازنشستگي، افسردگي است. اين افسردگي غالبا كساني را درگير مي‌كند كه آمادگي لازم براي بازنشستگي و بيكاري ندارند. برخي از افراد هم حتي وقتي هنوز مشغول به كارند ولي نزديك به بازنشستگي شان است، علائم افسردگي را تجربه مي‌كنند. زيرا افسردگي بازنشستگي فقط بعد از اتمام كار نيست و با افكار ناراحت‌كننده مشكلات جديدي ايجاد مي‌كند.

احساساتي چون تنهايي، پيري، ناتواني، ترس از مرگ، احساس منفعل بودن و … اين افراد را درگير مي‌كند و موجب تشديد افسردگي مي‌گردند. طبق مطالعاتي كه انجام شد آقايان بعد از بازنشستگي بيشتر از زنان دچار افسردگي مي‌شوند. زيرا خانم‌ها بازنشستگي را فرصت جديدي مي‌دانند كه اوقات بيشتري را در منزل و كنار عزيزان بگذرانند. ولي آقايان بعد از بازنشستگي، با دوري از محيط كار و همكاران احساس پوچي و بي هدفي مي‌كنند و انگيزه خود را از دست مي‌دهند.

چگونگي تاثير بازنشستگي بر افسردگي

نمي‌توان انكار كرد كه كار و سرگرمي، شرط اصلي براي شاد بودن هر انساني است، فرد شاغل ارتباطات اجتماعي خوبي دارد، هدف و برنامه‌اي در هر روز دارد. وقتي اين فرد بدون هيچ برنامه‌اي براي جايگزيني اين موارد، ناگهان از كار دست بكشد متوجه خواهد شد كه شادي گذشته در او نيست. طبق يك تحقيقي كه در مجله مطالعات شادي منتشر شد، محققان نشان دادند كه معمولاً بلافاصله بعد از بازنشستگي در مقدار شادي افراد افزايش وجود دارد. ولي چند سال بعد اين شادي كاهش شديدي خواهد داشت. و بعد از آن در دراز مدت، ميزان شادي افراد معمولاً ثابت مي‌ماند.

علل افسردگي بعد از بازنشستگي

دلايل افسردگي بعد از بازنشستگي در هر كس، متفاوت است. ولي موارد مشابه زيادي هم مي‌توان يافت كه در بسياري افراد مشترك است. از جمله موارد زير را ميتوان علت افسردگي بعد از بازنشستگي اشاره كرد.

احساس بي‌ارزشي

اكثر افراد كار كردن را نوعي هدفمند بودن در زندگي مي‌دانند و تصور مي‌كنند با كار خود در تأمين رفاه اعضاي خانواده نقش مهمي دارند و اين امر عزت نفس آنها را بالا مي‌برد و حس ارزشمند بودن را به آنها مي‌دهد. چنين فردي بعد از بازنشستگي انتظار دارد كه اعضاي خانواده مانند گذشته، حس ارزشمند بودن را به او القا كنند، و اگر اين حس توسط اطرافيان به او القا نشود، به سرعت احساس افسردگي بعد از بازنشستگي به سراغش خواهد آمد.

افسردگي بعد از بازنشستگي | تغيير وضعيت

قبل از بازنشستگي انسان ساعات كمتري در خانه سپري مي كند و نقش و وظايف او در خانه محدودتر است. با شروع بازنشستگي، افراد شرايط جديدي را تجربه مي‌نمايند، مدت زمان بيشتري در خانه هستند و از اين رو تغييراتي در نقش‌ها و مسئوليت‌هايش در خانواده ايجاد مي‌شود. اين تغيير وضعيت حتي ممكن است درگيري او با افراد خانواده را موجب شود و زمينه افسردگي بازنشستگي را فراهم كند.

احساس پيري

براي اغلب افراد، دوران كار كردن به معناي، احساس جواني و سرزندگي است. اين افراد با ورود به دوران بازنشستگي احساس مي‌كنند كه ديگر پير شده اند. اين احساس پيري هم عاملي مي‌شود كه افسردگي بعد از بازنشستگي بروز كند.

افسردگي بعد از بازنشستگي | ترس از مرگ

كساني هم هستند كه با شروع بازنشستگي، احساس ترس از مرگ پيدا مي‌كنند و كم كم با ترس بي‌مورد به افسردگي بازنشستگي مبتلا مي‌شوند.

ترس از بيماري و مشكلاتش

انسان با افزايش سن در معرض ابتلا به بيماري‌هاي گوناگوني قرار مي‌گيرد، و برخي نيز بعد از بازنشستگي همواره فكر مي‌كنند كه كم كم بيمار و ناتوان مي‌شوند و زمينه افسردگي بازنشستگي را در خود فراهم مي‌كنند. ترس‌ها ونگراني‌هاي ديگري چون كاهش ميزان درآمد، ترس از نداشتن پس انداز كافي، مشكلات اقتصادي و حتي كاهش تعاملات اجتماعي نيز وجود دارند.

نكاتي براي مبارزه با افسردگي پس از بازنشستگي

راهكار لذت بردن از دوران بازنشستگي اين است كه، راه‌هاي جديدي براي رسيدن به پاداش‌هايي كه زماني از كار و شغل دريافت مي‌كرديد، بيابيد. در اين قسمت چند راهكار براي استفاده حداكثري و مفيد از دوران بازنشستگي و پيشگيري از بروز افسردگي بيان مي‌گردد. براي آشنايي با ساير راه هاي درمان افسردگي كليك كنيد.

ورزش كردن

نظرسنجي مريل لينچ از بازنشستگان نشان مي‌دهد كه مهم‌ترين مؤلفه براي يك بازنشستگي شاد، سلامتي است. از پياده‌روي روزانه تا شركت در كلاس‌هاي ايروبيك، هر نوع ورزشي باشد ولي مهم است كه حتما ورزش را در برنامه روزانه خود بگذاريد. اگر توان پرداخت هزينه عضويت در باشگاه‌هاي ورزشي را نداريد، مراكز تفريحي در محلات وجود دارند كه مجموعه‌اي از فعاليت‌ها را، معمولا با قيمت‌هاي بسيار رقابتي، در خدمت مردم مي‌گذارند.

اجتماعي‌تر باشيد

با فاصله‌گيري از نيروي كار، كم كم شبكه‌هاي اجتماعي داخلي را كه در نتيجه شغل ثابت برايتان فراهم بود از دست مي‌دهيد. از اين فرصت مي‌توانيد استفاده مثبتي كنيد و همراهان خود را انتخاب نماييد. وقت بيشتري با دوستان مورد علاقه و اعضاي خانواده خود بگذرانيد. سعي كنيد از زمانتان در جهت تعميق پيوندهاي موجود و يافتن پيوندهاي جديد استفاده كنيد. مطالعات هم نشان مي‌دهد كه برقراري ارتباط اجتماعي بيشتر، موجب طول عمر و بهبود سلامت كلي در اواخر زندگي مي‌گردد.

تعهد به زمان‌بندي

در دوراني كه شاغل هستيد بايد به شغلتان متعهد باشيد، نمي‌توانيد هر موقع دلتان خواست از خواب بيدار شويد و چه كار كنيد. زيرا برنامه كاري داريد كه الزام‌آور است. در دوران بازنشستگي، اين جدول برنامه تقريباً آزادتر است. مي‌توانيد روزهايتان را راحت‌تر بگذرانيد، ولي اگر هنوز هم برنامه‌اي براي روز بچينيد، اينكه چه زماني بيدار شويد و چه كاري بايد انجام دهيد، وضعيت بهتر و اميدواركننده‌تري خواهيد داشت. پايبندي به يك روال روزانه احساس هدفمندي مي‌دهد و حس مي‌كنيد واقعاً هنوز كاري براي انجام داريد، حتي اگر ملاقات با دوستانتان براي صرف قهوه باشد.

فعال بمانيد

برخي از بازنشستگان با ذوق و شوق و خوشحالي به سمت بازنشستگي مي‌روند، اما برخي ديگر مي‌گويند كه در بازنشستگي احساس بي‌جهتي دارند. به اين افراد بايد گفت كه بهتر است با يك برنامه كاري كمتر در نيروي كار بمانيد. مطالعات نشان مي‌دهد بازنشستگاني كه با كارهاي پاره‌وقت به فعاليتشان ادامه مي‌دهند، سلامت عاطفي و جسمي بهتري نسبت به كساني دارند كه خود را به طور كامل بازنشسته مي‌كنند.

انجام كارهاي داوطلبانه براي هدف داشتن

يكي از بهترين راه‌ها براي مراقبت از روح و روان خود در دوران بازنشستگي، مراقبت از ديگران و كمك به آنهاست. به عقيده روانشناسان، بازنشستگاني كه ۲۰۰ ساعت يا بيشتر در طول سال داوطلبانه كاري انجام مي‌دهند، نسبت به كساني كه چنين فعاليتي ندارند، سلامت روحي و شادابي بهتري دارا مي‌باشند. فعاليت براي كمك به ديگران، زياد است. مي‌توانيد در يك مدرسه ابتدايي به آموزش كودكان مشغول شويد. فرصت‌هاي داوطلبانه مجازي هم فكر خوبي است. با اين كارها دوران بازنشستگي با هدف بيشتري داريد، و فرصت ايجاد ارتباطات اجتماعي هم برايتان بيشتر مي‌شود.

ثبت‌نام در كلاس‌هاي آموزشي و …

ادامه يادگيري و ثبتنام در يك نوع كلاس آموزشي هم از بهترين راه‌ براي تحريك ذهن و محافظت در برابر افسردگي است. از اين رو بسياري از بازنشستگان را مي‌بينيم كه براي دوره‌هاي يادگيري ثبت‌نام مي‌كنند، آنها غالبا در موضوعاتي كه از شغل قبلي‌شان دورتر است، مشغول يادگيري مي‌شوند. البته، حتما شركت حضوري در كلاس هم لازم نيست. اكثر از دانشگاه‌ها دوره‌هاي آموزش ويديويي را به طور رايگان و كم هزينه در خدمت شما مي‌گذارند.

سخن آخر

برخي از مردم كمي نسبت به دوران بازنشستگي نگران هستند، علت اين نگراني‌ها مي‌تواند نداشتن پول كافي، جدايي از محيط كار و گروهي كه بـه آن متعلق بودند و عادت كردند، بي‌هدفي و … باشد. اين نوع تفكرات بر روحيه شما تاثير منفي دارد. بهتر است با آغوش باز به استقبال بازنشستگي برويد. بازنشستگي بايد لبخند عميقي بر چهره شما بنشاند. زيرا زندگي در دوران بازنشستگي به ميل و دلخواه خودتان است و از سبك زندگي اجباري رها مي‌شويد. همانطور كه در بالا گفتيم مي‌توانيد كارهاي جالب زيادي پيـدا كنيد و اهداف جديدي دنبال كنيد، تا دچار افسرگي و بيهودگي نشويد.

براي دريافت مشاوره خانواده تلفني در زمينه دوران بازنشستگي از طريق تلفن 02191002360 با متخصصان مركز مشاوره روانشناسي آواژه تماس بگيريد.

منبع: مشاوره روانشناسي كرمانشاه | بهترين روانشناس در كرمانشاه